Gevoelstemperatuur (wind chill)
Wind chill Methode JAG/TI zoals berekend door Amerikaanse en Canadese weerbureau's vanaf 1 november 2001:
Tgevoel(°C) = 13.12 + 0.6215*Tlucht + 0.3965*(Tlucht - 28.676)*S10m0.16
S10m = windsnelheid (km/h) op anemometerhoogte van 10 m
Tlucht in °C
Geldig voor Tlucht = -46 ... +10 °C en S10m = 4.8 ... 177 km/h (1.34 ... 49 m/s). Géén zonneschijn.
Deze formule is gebaseerd op nieuw onderzoek: Report on wind chill temperature and extreme heat indices: evaluation and improvement projects, Joint Action Group for Temperature Indices van het Office of the Federal Coordinator for Meteorological services and supporting research, U.S. Department of Commerce / National Oceanic and Atmospheric Administration, met Environment Canada.
Er wordt nog gewerkt aan formules die rekening houden met zonnestraling; de zon kan de gevoelstemperatuur ca. 5.5 tot 10 °C doen stijgen.
De windsnelheid die in de formule moet worden ingevoerd is de anemometersnelheid op de standaard meethoogte van 10 m. De formule zelf corrigeert dat naar 1.5 m gezichtshoogte. Als u alleen de windsnelheid kent op gezichtshoogte: vermenigvuldig die windsnelheid met 1.5 en vul het resultaat in de formule in.
Bron: KNMI Methode JAG/TI
De formule voor de gevoelstemperatuur (GJ) op basis van JAG/TI-methode luidt:
GJ = 13,12 + 0,6215 * T - 11,37 * (W * 3,6)0,16 + 0,3965 * T * (W * 3,6) 0,16
met temperatuur T in °C op 1,50 meter hoogte en windsnelheid W in m/s op 10 meter hoogte.
De windsnelheid wordt met de machtsfunctie herleid van de windmeting op 10 meter hoogte naar de wind op 1,50 meter hoogte. De JAG/TI-methode is ontwikkeld voor een luchttemperatuur (in de schaduw) tussen -46 en +10 °C en voor een gemiddelde windsnelheid tussen 1,3 en 49,0 m/s, beide gemeten op standaard meethoogte (1,50 meter, resp. 10 meter) bij een wandelsnelheid van 4,8 km/uur. Voor minder wind dan 1,3 m/s zou aangenomen kunnen worden dat de luchttemperatuur vrijwel gelijk aan de gevoelstemperatuur is, JAG/TI beschrijft deze situatie niet.
Meetmethode
Het KNMI maakt gebruik van een in Canada ontwikkelde formule, de JAG/TI methode. Ook de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en IJsland hanteren deze formule. Deze wetenschappelijk onderbouwde methode (Joint Action Group on Weather Indices) is gebaseerd op het warmtetransport van het lichaam naar de huid.
De JAG/TI index staat dichter bij de menselijke ervaring van warmteverlies dan andere methodes. Verschillende instellingen in ons land die te maken hebben met gezondheidsadviezen en weerbedrijven maken gebruik van de hierbij behorende tabel voor de gevoelstemperatuur.
Effect zon
De vermelde gevoelstemperatuur geldt voor een gezond, volwassen en wandelend persoon van gemiddelde lengte. De gevoelstemperatuur wordt berekend uit een combinatie van de luchttemperatuur en de gemiddelde windsnelheid. De zon speelt geen rol in de berekeningsmethode. Maar bij zonnig weer voelt het minder koud aan dan de berekende gevoelstemperatuur doet vermoeden. Ook wanneer je met de wind in de rug wandelt, voelt het minder koud aan. Bron: KNMI
Een van de gevaren van wind chill is bevriezing van de huid (frostbite).
Eerder genoemd onderzoek heeft nieuwe waarden opgeleverd voor de kans op frostbite. Een beperkt bruikbare formule is:
Ft [min] = (-24.5*(0.667*S10m + 4.8) + 2111)*(-4.8 - Tlucht)-1.668
De windsnelheid op 10 meter hoogte moet minimaal 25 km/h zijn en mag maximaal 80.5 km/h uur zijn. Tlucht is de luchttemperatuur in graden Celsius. Ft is de tijd in minuten waarbinnen frostbite verwacht mag worden. Als de berekende tijd groter is dan 30 minuten, dan is de formule niet meer geldig.
Uit diverse onderzoekingen blijkt dat 95% van de bevolking een frostbite krijgt als de huidtemperatuur lager is dan -7.8 °C; 5% van de bevolking krijgt echter al bij -4.8° frostbite en 1-2% al bij -1°. Gebruik deze formule en elders gepubliceerde tabellen dus met beleid!